نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار،روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی

3 گروه آموزشی روانشناسی تربیتی. دانشگاه علامه

4 دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف کلی پژوهش حاضر تدوین مدل پیش­بینی عملکرد تحصیلی بر اساس مؤلفه­های هوش عاطفی، مهارت‌های حل مسئله و انگیزش پیشرفت با میانجیگری راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری در دانش‌آموزان دختر مدارس هوشمند و عادی بود. روش پژوهش حاضر همبستگی از نوع پیش­بینی بوده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر تمامی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه سال تحصیلی 96-1395 استان تهران بودند که با استفاده از روش نمونه­برداری خوشه­ای چندمرحله‌ای 583 دانش‌آموزان به‌عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از مقیاس انگیزه پیشرفت هرمانس (1970)؛ فرم کوتاه پرسشنامه حل مسئله اجتماعی تجدیدنظر شده (دیزریلا و نزو و میدو الیوارس، 2002)؛ پرسشنامه راهبردهای یادگیری (کرمی، دلاور، بهرامی و کریمی، 1384)؛ مقیاس هوش عاطفی بار-آن (2000) و پرسشنامه عملکرد تحصیلی درتاج (1383) استفاده شد. برای بررسی فرضیه­های پژوهش از روش تحلیل مسیر استفاده شد. تحلیل داده­ها به کمک نرم­افزار AMOS انجام شد نتایج نشان داد که اثر مستقیم و غیرمستقیم هوش عاطفی و انگیزش پیشرفت بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مدارس هوشمند به­طور معناداری بالاتر از تأثیر آن بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مدارس عادی است. بین اثر مستقیم و غیرمستقیم مهارت حل مسئله بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مدارس هوشمند و عادی تفاوت معناداری مشاهده نشد. یافته­­های پژوهش اشاره­های کاربردی مفیدی برای سیاست­گذاران عرصه آموزش‌وپرورش دارد.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی­قوام­آبادی، ص. (1377). اثربخشی سه روشآموزشراهبردهای یادگیری بردرک مطلب، حل مسئله، دانش فراشناختی وسرعت یادگیریدردانش‌آموزاندختردومراهنماییمعدل پایین‌تراز 15 شهرتهران. پایان­نامه چاپ­نشده دکتری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.
بیابانگرد، ا. (1391). روان‌شناسی ­تربیتی: روان‌شناسی آموزش و یادگیری. تهران: ویرایش.
عبادی، ر. (1383). یادگیری الکترونیکی و آموزش‌وپرورش. تهران: مؤسسه توسعه فناوری آموزشی مدارس هوشمند.
جعفری، م. و احمد­زاده، ف. (1393). بررسی بین مؤلفه‌های ­هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان. مجله علوم پزشکی رازی کرمانشاه، 21(125)، 85-92.
جلالی، ع. ا. و همکاران. (1389). راهنمای اجرایی (نقشه راه مدارس هوشمند­) اداره کل آموزش‌وپرورش شهر تهران.
حیدری، م.؛ وزیری، م. و عدلی، فریبا. (1392). بررسی وضعیت مدارس هوشمند بر اساس استانداردها و مقایسه عملکرد تحصیلی و تفکر انتقادی دانش‌آموزان آن با مدارس عادی. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، (14)4، 149-173.
درتاج، ف. (1383). بررسیتأثیرشبیه­سازیذهنیفرایندیوفرآورده­ایبربهبودعملکردتحصیلی دانشجویان، ساختواعتباریابیآزمونعملکرد تحصیلی. رساله دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی.
درتاج، ف.؛ لک­پور، ا. و بهلوی، ع. (1392). بررسی میزان تأثیر مدارس هوشمند استان لرستان بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. فصل­نامه نوآوری‌های آموزش، 8(2)، 131-141.
زارعی­زوارکی، ا. و ملازادگان، ع. (1393). ­مقایسه میزان انگیزه دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی مدارس هوشمند با مدارس عادی. فصل­نامه فناوری آموزش، 8(1)، 205-214.
سانتراک، ج. د. (2001). روان‌شناسی ­تربیتی. ترجمه امیدیان. یزد: دانشگاه یزد.
سیف، ع. ا. (1395). روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش. تهران: دوران.
عمادی، ر. و شیخ‌زاده، ر. (1394). تحلیل همبستگی بین تفکر انتقادی دانش‌آموزان مدارس عادی و هوشمند با انگیزش تحصیلی آنان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، (28)9، 197-217.
کرمی، ا.؛ دلاور، ع.؛ بهرامی، ه. و کریمی، ی. (1384). تدوین ابزار سنجش راهبردهای یادگیری و مطالعه و تعیین رابطه آن با پیشرفت تحصیلی. مجله روان‌شناسی، (4)9، 399-412.
گلاور، ج.؛ رانینگ، ر. ؛ برونینگ، ر. (1990). روان­­شناسی ­شناختی برای معلمان. ترجمه خرازی. (13779. تهران. مرکز نشر دانشگاهی.
گلمن، د. (1995). هوش عاطفی. ترجمه پارسا‌. (1394). تهران: رشد.
ملکی، ح. (1395). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه. فصل‌نامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 10(33)، 190-209.
وزارت آموزش‌وپرورش. (1388). نقشه راه مدارس هوشمند: راهنمای اجرایی مدارس. دریافت شده از سایت:
crm.softgold.ir/Uploads/60d87774-75d7-4b17-b185-a9250254a4d7.pdf
وزارت آموزش‌وپرورش. (1390). شیوه­نامه هوشمند سازی مدارس. دریافت شده از سایت:
Aminuddin. D. H., Aminuddin, S., Tajularipin, I., & Rohaizan. H. (2009). Philosophy underlying emotional intelligence in relation to level of curiosity and academic achievement of rural area students. Journal of Social Sciences, 5 (2), 95–103
Asencio, E. N. & Muelas, A. (2016). Learning Strategies and Academic Achievement. Procedia - Social and Behavioural Sciences, 165(6), 217-221. 
Attaran, M. & Siraj, S. (2010). Smart school: toward better performance. Working Paper at International Educational Technology Conference (IETC 2010). Istanbul University, Istanbul, Turkey. Retrived 16 March 2015 from: http://www.iet-c.net.
Attaran, M., Siraj, S. & Alias. N. (2012). Learning culture in a smart school: A case study. Social and Behavioral Sciences 64, 417 – 423.
Balasubramanian, C. & Al-Mahrooqi, R. (2015). Emotional Intelligence in Language Instruction in Oman: The Missing Link?. RELC Journal, 47 (2), 145-160.
Bar -On, R., Handley, R., & Fund, S. (2005). The impact of emotional and social intelligence on performance. In Vanessa Druskat, Fabio Sala, and Gerald Mount (Eds.), Linking emotional intelligence and performance at work: Current research evidence. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Benson, G., Ploeg, J. & Brown, B. (2010). A cross-sectional study of emotional intelligence in baccalaureate nursing students. Nurse Education Today, 30(1), 49-53.
Chandra, J. P. (2013). Effect of Smart Classroom Learning Environment on Academic Achievement of Rural High Achievers and Low Achievers in Science. International Letters of Social and Humanistic Sciences (ILSHS), 3 (3), 1-9.
ChanLin, L. J. (2009). Applying motivational analysis in a Web-based course. Journal of Innovations in Education and Teaching International, 46(1), 91-103.
DeLong, M., Winter, D., & Yackel, C. A. (2004). Management, motivation and student centered instruction I: Analytical framework. Primus: Problems, Resources and Issues in Mathematics Undergraduate Studies, 13(2), 97–123.
Faranak Namiranian, F., Saif, A. A., Ahadi, H. & Bahrami, H. (2017). Comparison of effectiveness between smart and non-smart school regarding advancing and developing creativity amongst female 3rd grade high-school students of Tehran's District 8. Iranian journal of educational Sociology, 1(5), 1-11.
Goleman, D. (2007). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. New York, NY: Random House.
Hosseinpoor, L., Allahvirdiyani, K., Motallebi Nejad, A., Momeni rad, A., & Mohammdjami, H. (2011). Comparing educational self- concept & the rate of learning in the students of normal and smart high schools in Tehran. Procedia Social and Behavioral Sciences 15, 3002–3004.
Jonassen, D. H. (2005). The role of computer tools in experts’ solving ill-structured problems. Computers in Human Behaviour, 2(1), 664-704.
Mandal, M. B. (2017). Emotional Intelligence and Academic Achievements of Upper Primary Rural Students in Relation to Their Gender, Family Type and Economic Class. Journal of Research & Method in Education, 7(1), 48-53.
Matemba, C. K., Awinja, J., Otieno, K. O. (2014). Relationship between Problem Solving Approaches and Academic Performance: A Case of Kakamega Municipality, Kenya. International Journal of Human Resource Studies, 4 (4), 10-20.
Mirzajani, H., & Delaviz Bayekolaei, M. (2013). Emotional Intelligence of Students in Smart School. Middle-East Journal of Scientific Research, 18(9), 1322-1329.
Mullen, J. (1994). Count me in: Gender equity in the primary classroom. Toronto.
Organization for Economic Cooperation and Development (OECD). (2014). Education at a glance 2014: OECD indicators. Paris, France: OECD Publishing. http://dx.doi.org/http://dx.doi.org/ 10.1787/eag-2014-en.
Parker, J., Creque, R., Barnhart, D., Harris Irons, J., Majeski, S., Wood, L., Bond, B., & Hogan, M. (2011). Academic achievement in high school: Does emotional intelligence matter? Personality and Individual Differences, 37(7), 1321-1330.
Perera, H, N. (2016): The Role of Trait Emotional Intelligence in Academic Performance: Theoretical Overview and Empirical Update. Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 150 (2), 227-249.
Perkins, D. (1995). Smart Schools: Better Thinking and Learning for Every Child. New York: Free Press.
Sánchez-Álvareza, N., Extremera, N., & Fernández-Berrocal, P. (2016). The relation between emotional intelligence and subjective well-being: A meta-analytic investigation. Journal of Positive Psychology: Dedicated to furthering research and promoting good practice, 11(3), 276-285
Joshi, S. V., Srivastava, K., & Raychaudhuri, A. (2012). A descriptive study of emotional intelligence and academic performance of MBBS students.  Procedia-Social and Behavioral Sciences69, 2061-2067.
Sharma, P. L. (2005). Motivation for learning (1st ed.). New Delhi: Sarup & Sons.
Sheffield, J. (2005). Psychometric properties of the social problem solving inventory-Revised Short-Form: Is the short form a valid and reliable measure young adult?. Cognitive Therapy Res; 33(5): 462-470.
Taleb, Z., & Hassanzadeh, F. (2015). Toward Smart School: A Comparison between Smart School and Traditional School for Mathematics Learning.Procedia - Social and Behavioral Sciences, 171. 90-95.
Timmis, S. & Cook, J. (2004). Motivating Students towards Online Learning Institutional Strategies and Imperatives. Retrieved 15 Sep, 2015, from http://repub.eur.nl/pub/.
Weinstein, C. E. & Hume. L. M. (2009). Study strategies for life long learning. Washington. DC: American Psychological Association (13), 47-101.
Yip, M. C. (2013). Learning strategies and their relationships to academic performance of high school students in Hong Kong. An International Journal of Experimental Educational Psychology, 33 (27), 817-827.